Echo’s
Mijn visie op echo’s tijdens de zwangerschap
Echo’s kunnen een waardevolle aanvulling zijn op de zorg tijdens je zwangerschap. Met hoogfrequente geluidsgolven, ook wel ultrageluid genoemd, kun je inwendige structuren in beeld brengen.
Ik ben er echter een groot voorstander van om echo’s met wijsheid in te zetten. Ik volg daarin het officiële advies; om alleen echo’s te laten maken wanneer dat een heldere medische reden heeft. En om vervolgens zo kort mogelijk je ongeboren baby aan het ultrageluid bloot te stellen. We kunnen immers niet weten hoe jouw kindje het onderzoek ervaart en wat de eventuele gevolgen op de lange termijn zijn.
Een andere reden dat ik spaarzaam ben met het aanvragen van echo’s is dat het kan leiden tot ongerustheid en onnodig medisch ingrijpen. Van het één komt soms het ander en gaandeweg kun je uitkomen op een punt waar je helemaal niet wilt zijn. Daarom is het zo belangrijk om goed na te denken over die eerste stap; voegt een echo daadwerkelijk iets toe qua informatie? Uiteraard bespreken we dit met elkaar en bekijken we samen wat wijsheid is in jouw specifieke situatie.
Termijnecho
Iedere zwangere vrouw krijgt vanuit de basiszorgverzekering in het begin van de zwangerschap een termijnecho aangeboden. Je beslist uiteraard zelf of je van dit aanbod gebruik maakt. Je kindje wordt een paar keer van kruin tot staartbeen opgemeten en daarmee wordt een uitgerekende datum vastgesteld. Ook wordt gekeken of er één of meerdere kindjes in je buik zitten en of het vruchtje zich ín je baarmoeder bevindt en niet daarbuiten.
Wanneer inplannen?
Er wordt gestreefd om de echo tussen de 9 en 12 zwangerschapsweken te plannen omdat dit de meest betrouwbare informatie geeft. Een vroege termijnecho geeft je al wat eerder informatie. Een iets latere termijnecho heeft als voordeel dat grote structuren al gezien kunnen worden en dat de echo via je buik gemaakt kan worden in plaats van inwendig via je schede.
Ik vertel je meer over de termijnecho tijdens de intake. Daarna kun je zelf een afspraak maken bij:
- Echopraktijk Tineke in Oudwoude: www.echopraktijktineke.nl
- Verloskundig centrum Sicht in Leeuwarden: www.sichtfriesland.nl
Vitaliteitsecho
Vind je het prettig om al vóór de termijnecho een vroege echo te krijgen om te zien of het hartje klopt? Bijvoorbeeld omdat je ongerust bent na een eerdere miskraam?
Een termijn van 9 weken is ideaal voor deze echo, maar je kunt als je dat wilt vanaf 7 weken terecht. Door de vroege termijn is dit een inwendige (vaginale) echo.
Een vroege echo geeft je uiteraard geen garantie dat je daarna geen miskraam meer zult krijgen. Maar wanneer bij 8 weken een vitale zwangerschap wordt gezien, is de kans op een doorgaande zwangerschap al 95%. Dit loopt op tot 98% bij 10 weken zwangerschap.
De vitaliteitsecho kost €30,- en wordt niet vergoed vanuit je basiszorgverzekering. Je kunt zelf een afspraak maken bij Verloskundig Echocentrum Sicht en hebt daarvoor geen verwijzing van mij of je huisarts nodig.
20 wekenecho
Deze echo wordt rondom 20 weken zwangerschap aan alle zwangeren aangeboden. Het onderzoek wordt ook wel SEO genoemd; structureel echoscopisch onderzoek. Doel van de echo is het opsporen van structurele afwijkingen van je kindje. Dit zijn afwijkingen van de organen en/of het skelet. Als je dat wilt, kan de echoscopiste ook aan je vertellen of je een jongetje of een meisje verwacht. Maar dit is niet het doel van het onderzoek.
De echo wordt tussen 18 en 22 weken naar eigen keuze gemaakt bij:
Je kunt zelf een afspraak maken nadat we op het spreekuur je opties en keuze hebben besproken.
Wanneer er aangeboren afwijkingen bij jezelf of in je directe familie voorkomen, is dat vaak een reden om de 20 wekenecho in het ziekenhuis te krijgen, een zogenaamd geavanceerd ultrageluid onderzoek (GUO). Deze is uitgebreider dan de standaard 20 wekenecho en wordt door een arts verricht. Als dit relevant is, bespreken wij het met je tijdens de intake.
Uitslag
Wanneer je voor een 20 wekenecho gaat, zijn er drie soorten uitslagen mogelijk:
- Er wordt niets afwijkends gezien, er is geen nader onderzoek nodig. Dit betekent echter niet dat je kindje gegarandeerd gezond is! Niet alle afwijkingen kunnen immers met een echo worden gezien. En de helft van de aangeboren hartafwijkingen is bijvoorbeeld niet zichtbaar bij de 20 wekenecho.
- Er wordt een kleine bijzonderheid gezien, bijvoorbeeld iets vergrote nierbekkens. De echo wordt dan een paar weken later herhaald.
- Er wordt een aanwijzing voor een afwijking gezien. De echoscopiste zal je dat dan meteen vertellen. Wij bespreken dan met jou wat eventuele vervolgstappen zijn, vaak is dit eerst een herhaling van de echo in het ziekenhuis.
Meer informatie
Het is belangrijk dat je voordat je naar de 20 wekenecho gaat, de informatie over de echo goed gelezen hebt:
- brochure over de 20 wekenecho (RIVM, 2017)
Tot slot, goed om te weten: De 20 wekenecho wordt voor iedereen volledig vergoed vanuit de basiszorgverzekering, maar je bepaalt zelf of je er gebruik van wilt maken. Ook bij een eventuele afwijkende bevinding kies je er zelf voor of je je kindje verder wilt laten onderzoeken.
“In mijn kleine praktijk heb ik tijd en aandacht voor jou en je partner. We gaan samen op zoek hoe jullie invulling willen geven aan deze intieme, liefdevolle en kwetsbare tijd van jullie leven.”
– Marion Vuijk, verloskundige van Lytse Poppe
“Wij zijn zóóó blij met jou! Voor ons ben je er 1 uit 1000-en! Bedankt voor je luisterend oor, adviezen, het meedenken, het meegenieten van ons gezin. (…) we hadden ons geen betere verloskundige kunnen wensen met al je wijsheid, elke keer weer indrukwekkend!”
– Welmer & Coosje, 22 augustus 2018
“Wat heb je ons goed geholpen, door jouw rust en aanwezigheid gaf je ons het gevoel dat alles goed kwam. Je stond letterlijk dag en nacht voor ons klaar waarbij we ons gehoord voelden. Mede door jouw deskundigheid en rust (vooral ook het ‘laten’ en niet meer doen dan noodzakelijk) hebben we een snelle maar mooie thuisbevalling gehad waarbij ik puur naar m’n eigen lichaam heb leren luisteren en de natuur haar gang heb laten gaan.”
– Johan, Elisabeth & Jelte, 23 augustus 2017